ΑΠΟ ΤΟΝ 20ό ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ

 

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΤΗΣ ΕΝΤΕΧΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ

 

Οι νέοι φορείς, οι μουσικοδιδάσκαλοι, οι θεσμοί και οι τάσεις.

Ιστορική καταγραφή - Χρονολόγιο

Εικόνες

 

   

    Πολύ πριν την είσοδο του 20ού αι., όπως τακτικά σημειώσαμε σε παρεμφερείς εργασίες μας[1], η λόγια μουσική και το έντεχνο τραγούδι κατακτούν ήδη και επηρεάζουν βαθιά τη μεσοαστική κοινωνία της πόλης των Σερρών. Σερραϊκές οικογένειες διαθέτουν ιδιόκτητα πιάνα, που εισάγονται από γνωστά κέντρα και πρωτεύουσες της Δύσης (Βιέννη κ.ά.). Η παρουσία οργάνων, όπως  μαντολίνα, κιθάρες κ.ά., με τα οποία ερμηνεύονται έργα κλασικής μουσικής, γίνεται πλέον αισθητή.

    Το 1902 είναι η χρονιά που ο Κωνσταντίνος Σγουρός (29.1.1858-25.2.1911) από την Πεντάπολη Σερρών, σπουδαγμένος στη Μουσική Ακαδημία της Κολωνίας, ιδρύει την πρώτη (συμφωνική) μαντολινάτα - ορχήστρα νέων. Το συγκρότημα αποτελεί τη συνέχεια των διαφόρων επιχωρίων ορχηστρών, όπως η μαντολινάτα του Γυμνασίου Σερρών κατά το 1898-1902, υπό τη διεύθυνση του ιδίου. Ο Κ.Σ. είναι ο πρώτος δάσκαλος και του ιστορικού «Ορφέα», εν δράσει και στις μέρες μας, που ιδρύεται την 1η Αυγούστου 1905. Σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια της μουσικής παράδοσης της πόλης παίζουν οι πολλές φιλαρμονικές που ιδρύονται από ελληνικά σωματεία κατά τα τέλη αυτής της περιόδου και τις αρχές του 20ού αιώνα, με πρώτη αυτήν του Γυμναστικού Συλλόγου «Τερψιχόρη», μετέπειτα «Ορφέα», υπό τον Θεσσαλονικιό Ιωάννη Βαΐου (1883-4.6.1961).

    Μετά την απελευθέρωση του 1913 και τους πολέμους που ακολουθούν, ο «Ορφέας» επανασυστήνεται πρώτος και λειτουργεί μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο του 1940. Δεξιοτέχνες πιανίστες και διάσημοι λυρικοί τραγουδιστές του Ελληνικού Μελοδράματος επισκέπτονται τις Σέρρες -συνήθως αν όχι πάντα- μετά τη Θεσσαλονίκη και πραγματοποιούν συναυλίες στα κινηματοθέατρα και τα αριστοκρατικά ζαχαροπλαστεία. Με πρωτοβουλία μελών του «Ορφέα» ιδρύεται το 1934 και λειτουργεί μέχρι το 1940 το περισσότερο σημαντικό σερραϊκό μουσικομορφωτικό ίδρυμα, το περίφημο Ωδείο Σερρών «Ορφεύς». Διαθέτει πλήρεις σχολές και συστήνει την πρώτη και μοναδική συμφωνική ορχήστρα στην πόλη μέχρι και τα τέλη του αιώνα.

    Στη μεταπολεμική περίοδο οι ορχήστρες «ελαφράς» μουσικής έχουν έντονη παρουσία, ενώ το ενδιαφέρον των Σερραίων στρέφεται στη σύσταση και ανάπτυξη πολυάριθμων και πολυπρόσωπων χορωδιακών συγκροτημάτων και την οργάνωση εντυπωσιακών εκδηλώσεων της έντεχνης μουσικής με πανελλήνια αναγνώριση, τουλάχιστο μέχρι τα τέλη περίπου της δεκαετίας του ’60. Κέντρο ενδιαφέροντος πάλι ο «Ορφέας» και διευθυντής ο Χρήστος Σταματίου (Σέρρες 1909-27.8.1998). Η δράση αυτή αφορά όλες τις κοινωνικές τάξεις, ενώ στα τμήματά του «στρατεύονται» φτωχοί βιοπαλαιστές αλλά και έμποροι ή εύποροι επαγγελματίες.

    Η μαζική μετακίνηση μεγάλου αριθμού κατοίκων της υπαίθρου στις Σέρρες τα τελευταία χρόνια για βιοποριστικούς κυρίως λόγους, σε συνδυασμό με το γεγονός της συνεχούς μετανάστευσης των προηγούμενων χρόνων της μικροαστικής τάξης προς τα κέντρα της Θεσσαλονίκης και περισσότερο των Αθηνών, έχουν αναντίρρητα επακόλουθα τη θεαματική αλλαγή της πληθυσμιακής σύνθεσης της πόλης και, βεβαίως, την παρουσία του γενικότερου πνεύματος της προβολής της παραδοσιακής μουσικής.
    Ωστόσο, στο κατώφλι του 21ου αιώνα και της τρίτης χιλιετηρίδας η λόγια δραστηριότητα των Σερραίων, ηλικίας αποδεδειγμένα ενός και πλέον αιώνα, παραμένει ζωντανή. Η παρουσία σημαντικού αριθμού ωδείων και μουσικών σχολών,παρόλο που αυτό δε σημαίνει πάντα πρόοδο, η λειτουργία, με πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο, από το 1994 του Μουσικού Σχολείου
[2], η οργάνωση συναυλιών φημισμένων συγκροτημάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, η πραγματοποίηση πανελλήνιων ή τοπικών φεστιβάλ, συναντήσεων κ.λπ. και η έλευση αξιόλογων καθηγητών μουσικής από τη γείτονα Θεσσαλονίκη αλλά και από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης σε ιδρύματα και συλλόγους, καταδείχνουν το γεγονός της διαφαινόμενης άνθισης. Μιας άνθισης, όμως, συχνά επίπλαστης και από την οποία δε θα λείψουν τα φαινόμενα λαϊκισμού και άκριτης προβολής από τους πάσης φύσεως υποστηρικτές τους, περισσότερο ορατά κατά την τελευταία 15ετία του αιώνα που έφυγε.

    Για την Ιστορία σημειώνουμε πως χρονολογικός πίνακας του 20ού αι. δημοσιεύτηκε από εμάς στο περ. Γιατί των Σερρών 298-299 (2000) 147-152. Τα είδη της μουσικής, σχολιασμοί, οι σύλλογοι και τα συγκροτήματα κατά τη μεταπολεμική περίοδο καταγράφονται σε συνοπτική εργασία μας στο ίδιο περιοδικό, αρ. 360 (Ιούνιος 2005) 20-27.

                                               

    Στο χρονολόγιο που ακολουθεί περιλαμβάνονται (για λόγους που αφορούν την Ιστορία και όχι απαραίτητα την προσωπική μας εκτίμηση, την οποία, άλλωστε, θα συμπεράνει ο προσεκτικός αναγνώστης) τα νέα συγκροτήματα μουσικής -η χρονολογία ίδρυσης και η πρώτη εμφάνιση-, οι διευθυντές, οι θεσμικές εκδηλώσεις -κι εδώ η έναρξή τους μόνο- καθώς και οι πρωτοπαρουσίαστες ή θεσμικού χαρακτήρα εκδηλώσεις των εν ενεργεία συλλόγων και λοιπών φορέων της έντεχνης μουσικής (δυτική, ελληνική), κοσμικής (λόγια και η λεγόμενη έντεχνη ελληνική λαϊκή) ή θρησκευτικής στην πόλη των Σερρών κατά τους πρώτους χρόνους του 21ου αιώνα. Δεν παραλείπουμε, ακόμα, τη δράση ενδεικτικών συγκροτημάτων και της μουσικής τζαζ, κατεξοχήν τέχνης αυτοσχεδιασμού, από «έντεχνους» Σερραίους μουσικούς, αποφεύγοντας έτσι την εύνοια υπέρ των παραπάνω ειδών της μουσικής.

    Επιμένουμε στην καταγραφή βασικά της τοπικής παραγωγής, σημειώνοντας πως η παρουσίαση όλων όσοι με κάθε τρόπο έχουν τη δική τους συμμετοχή (δάσκαλοι της λόγιας μουσικής, νέοι Σερραίοι σολίστ απασχολούμενοι στην πόλη ή μακριά απ’ αυτήν, που δεν είναι και λίγοι, παράγοντες κ.ά.) δεν είναι εφικτή, για πρακτικούς λόγους και μόνο, παρά μόνο αυτών που εμφανίζονται στις παραπάνω συλλογικές εκδηλώσεις. Για τους ίδιους λόγους παραλείπεται η πλήρης καταλογογράφηση συναυλιών που πραγματοποιούνται στην πόλη από συγκροτήματα της λόγιας μουσικής: πολυφωνικές χορωδίες, ορχηστρικά σύνολα, Μουσικής Δωματίου κ.λπ., που προσκαλούνται και παρουσιάζονται από τα τοπικά σωματεία και φορείς. Δεν παραλείπουμε, όμως, τη δράση ενδεικτικών συγκροτημάτων (ίδρυση, τίτλος) και της μουσικής τζαζ, κατεξοχήν τέχνης αυτοσχεδιασμού, από «έντεχνους» Σερραίους μουσικούς, αποφεύγοντας έτσι την εύνοια υπέρ των παραπάνω ειδών της μουσικής.

    Η δραστηριότητα της μόνης ενταγμένης από τον Οκτώβριο του 1990 στο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού Σχολής Βυζαντινής Μουσικής, πενταετούς φοιτήσεως, ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ Ο ΝΕΟΣ περιλαμβάνεται κατ’ εξαίρεση στην παρούσα καταγραφή ως δρώσης και στο χώρο της έντεχνης διδασκαλίας, στο επίπεδο μόνο που χρησιμοποιούνται γραφή, επεξεργασία και ανάγνωση της παρτιτούρας από σπουδαγμένους μουσικοδιδασκάλους της ελληνικής μουσικής. Εξάλλου, η σχολή διέθετε, έστω και επί ολιγόμηνο διάστημα, τακτικό τμήμα νεανικής πολυφωνικής χορωδίας, για ενδιαφέρουσα εμφάνιση της οποίας γίνεται λόγος στη συνέχεια (Μάιος 2004). Για τους ίδιους λόγους καταγράφεται επίσης η παρουσία και μέρος της πολυσχιδούς δραστηριότητας της νέας 50μελούς Σερραϊκής Βυζαντινής Χορωδίας ΙΩΑΣΑΦ Ο ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ, που η ίδρυσή της από στελέχη και αποφοίτους του Μαξιμείου Πνευματικού και Πολιτιστικού Κέντρου μόλις το καλοκαίρι του 2005 σημειώνεται ως το γεγονός ιδιαίτερης σημασίας για τη συνέχεια της τοπικής ιστορίας της παραδοσιακής εκκλησιαστικής μουσικής. Σημειώνουμε καταληκτικά πως στις ενδιαφέρουσες προθέσεις των μελών της διοίκησης της χορωδίας περιλαμβάνεται και η οργάνωση εκδηλώσεων της δυτικής κλασικής μουσικής.

   

 

    2001 Ιδρύεται -λειτουργία από το 1997- η Σερραϊκή Μουσική Σχολή του Γιώργου Μάρκογλου επί της Δυτ. Θράκης 9. Στις 22-23 Απριλίου η Σερραϊκή Πολιτιστική Εταιρία ΤΕΧΝΗ, που διαθέτει τμήμα ανδρικής χορωδίας από το 1982 με περιορισμένη δραστηριότητα, οργανώνει στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου το 1ο Πανελλήνιο (και αργότερα διεθνές) Χορωδιακό Φεστιβάλ πολυφωνικών κυρίως χορωδιών. Από το Νοέμβριο του 2004, και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του φεστιβάλ, η εταιρία οργανώνει Κύκλο Συναντήσεων Χορωδιών από την Ελλάδα και τις λοιπές Βαλκανικές χώρες. Καταγράφουμε τον προβληματισμό πολλών από τις (βορειοελλαδίτικες επί το πλείστον, καμιά τοπική) χορωδίες για διαδικαστικά θέματα, που αφορούν στη φιλοξενία, την οργάνωση, την αξιολόγηση των συμμετοχών, αλλά και για την περιορισμένη προσέλευση του κοινού.

    Το βράδυ της 30ής Απριλίου η «Οικογένεια Πολυζωίδη» επισκέπτεται τις Σέρρες συμπληρώνοντας 30 χρόνια συναυλιών στην πόλη. Ο λόγος για το βιολονίστα Χρήστο Πολυζωίδη (Δράμα 1931, ζει από το 1955 στο Γκρατς της Αυστρίας) και τη σύζυγό του Κατερίνα Σούρβαλη-Πολυζωίδου, πιανίστα. Οι εμφανίσεις τους μας παραπέμπουν στην περίοδο των αρχών της δεκαετίας του 1970, όταν φιλοξενούνταν στην παλιά αίθουσα του ΟΡΦΕΑ, μετέπειτα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., και πάντα με την πρωτοβουλία του πολυπράγμονα προέδρου Μίμη Στεφανίδη (1904-14.8.1977). Η συναυλία -οργάνωση: Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών (ίδρ.: 1987, θα επανέλθουμε), έργα: Mozart, Beethoven, Dvorak- πραγματοποιείται στην ίδια αίθουσα με την υποστήριξη του Δικηγορικού Συλλόγου Σερρών. Στην «οικογένεια» προστίθενται τέσσερις μουσικοί, που συμπληρώνουν τη σύνθεσή της, πρώτη φορά για το σερραϊκό κοινό ως CAMERATA POLYZOIDES: Χρήστος Πολυζωίδης, βιολί, βιόλα, Elisabeth Πολυζωίδου-Baich, βιολί, Δημήτρης Πολυζωίδης, βιολί, βιόλα, Martin Hornstein, βιολοντσέλο, Κατερίνα Σούρβαλη-Πολυζωίδου, πιάνο, και Γιάννα Πολυζωίδου, πιάνο.

    Σεπτέμβριος: Ο Δήμος Σερρών -δήμαρχος ο φιλόλογος Ζήσης Μητλιάγκας- με την υπ’ αριθμ. 910/2001 απόφαση του Δ.Σ. καθιερώνει την ετήσια Μουσική Υποτροφία στη μνήμη του Χρήστου Π. Σταματίου (Σέρρες 1909-27.8.1998) για τον πρώτο Σερραίο επιτυχόντα στις σχολές Μουσικών Σπουδών των ελληνικών πανεπιστημίων. Η απονομή της ξεκινά τον Αύγουστο του 2003 και αποδίδεται στο Νίκο Κ. Σταυλά (θα επανέλθουμε), μαθητή του Μουσικού Σχολείου, που εισάγεται πρώτος, σε πανελλήνιο επίπεδο, στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

    2002 Ιανουάριος. Η έντεχνη μουσική δραστηριότητα των Σερραίων επαναφέρεται περισσότερο τακτικά στο προσκήνιο: 62 χρόνια μετά τη διάλυση του Ωδείου Σερρών «Ορφεύς» (1934-40) και της περιώνυμης ορχήστρας του αλλά και της απόλυτης απουσίας οργανωμένου συμφωνικού σχήματος στην πόλη, έστω και ολιγομελούς, αναγγέλλεται στον τοπικό τύπο η ίδρυση Συμφωνικής Ορχήστρας στο Μουσικό Σχολείο Σερρών (ίδρυση: 1994). Μέλη της, έκτακτοι, αμοιβόμενοι με ωριαία αντιμισθία, απασχολούμενοι σ’ αυτό ως καθηγητές μουσικής, οι οποίοι στην πλειονότητά τους διαμένουν και εργάζονται στη Θεσσαλονίκη. Πρωτοβουλία του Μακεδόνα μαέστρου, σερραϊκής καταγωγής, Βύρωνα Φιδετζή (Θεσσαλονίκη 1945). Τον ίδιο μήνα ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών πραγματοποιεί μία ιδιαίτερα φορτισμένη από συγκίνηση συναυλία - αφιέρωμα στη μνήμη του Σερραίου φλαουτίστα του Μεσοπολέμου Αθανασίου Φιδετζή (1906-Αθήνα 15.3.1999), στο αμφιθέατρο του νεόδμητου κτηρίου του Τ.Ε.Ι. Σερρών με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Διευθύνει ο γιος τού Α.Φ. Βύρων Φιδετζής.

    Στα τέλη Μαΐου ιδρύεται η Βαλκανική Ορχήστρα ΑΡΙΩΝ. Α΄ Συναυλία στις 23 Δεκεμβρίου στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. Σερρών. Ακολουθεί (Ιούνιος) η ίδρυση του Μουσικοκαλλιτεχνικού Συλλόγου Φίλων Φιλαρμονικής Ορχήστρας Σερρών. Στις 20.6.2002 δίνεται η Α΄ Συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας του Μουσικού Σχολείου Σερρών στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. με τις Τέσσερις Εποχές του Vivaldi και τη Συμφωνία αρ. 35 σε ρε μείζονα του Mozart. Διευθυντής ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης (Κατερίνη 1972, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη), σολίστ ο Γιώργος Δεμερτζής, βιολί (Χαλκίδα 1958, ζει και εργάζεται στην Αθήνα).

    2003 Ο Σερραίος πολιτικός μηχανικός Γιάννης Μωυσιάδης, νεοεκλεγμένος δήμαρχος της πόλης, αναλαμβάνει την ευθύνη της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης (εφεξής: Δ.Ε.Π.Κ.Α., ίδρ.: 1993). Στις 19 Φεβρουαρίου, μπροστά σε ένα πυκνότατο μικτό ακροατήριο, 4 νεαροί σπουδαστές παρουσιάζουν τις επιδόσεις τους στην κλασική μουσική κατά την 6η Παρουσίαση Νέων Σερραίων Μουσικών. Ο λόγος για την ετήσια και πρωτοποριακή -κατά κοινή ομολογία- θεσμοθετημένη εκδήλωση με τον τίτλο Μουσικοί από τα θρανία, που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία, ιδέα, επιμέλεια και ευθύνη του γράφοντος από το 1998 στην αίθουσα του Ομίλου ΟΡΦΕΑ (επίσημου οργανωτή στη συνέχεια με υπεύθυνη την Τασούλα Βάκαλου) και υπό την αιγίδα του. Σύντομη αναφορά στη σημασία του θεσμού έκανε η Σερραία Διδάσκουσα στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιουνίου Πανεπιστημίου Κέρκυρας Δρ. Ζωή Διονυσίου. Η παρουσίαση, όπως σημειώνουμε στο πρόγραμμα, παρέχει την ευκαιρία προβολής μιας καθαρά σερραϊκής δημιουργίας των νέων, προβάλλει την αθέατη πλευρά της επίπονης και ουσιαστικής αλλά συχνά απαρουσίαστης προσπάθειας των καθηγητών μουσικής της περιοχής, αναδεικνύει την ποικιλία και τις απεριόριστες δυνατότητες άγνωστων στο ευρύ κοινό οργάνων της λόγιας μουσικής. Δεν έχει διαγωνιστικό χαρακτήρα, ωστόσο η επιλογή γίνεται με μοναδικό κριτήριο τις καλές ή άριστες επιδόσεις των υποψηφίων στο επίπεδο σπουδών και στον τομέα ενασχόλησής τους με τη μουσική. Εμφανίζονται κατά σειρά οι Αδελφές Δέσποινα και Χριστίνα Μπαλή, έργα για 4 χέρια στο πιάνο, προετοιμασία Μέλη Νικολαΐδου, ο Γιώργος Παρίσης, σαξόφωνο, συνοδεία πιάνου Στεφανία Παπατζίκη, προετοιμασία Άγγελος Καραπινίδης, και ο νεαρός δεξιοτέχνης κιθαριστής Κώστας Καρατζιάς, προετοιμασία Σταύρος Σουργκούνης.

    Πεθαίνει το πρωί της 5ης Μαρτίου, στην Καστοριά, ο φιλότεχνος και δημοφιλής μητροπολίτης Μάξιμος Ξύδας (γένν. στη νήσο Πρίγκηπο ΚΠολης, 1942). Στις 16 Απριλίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Τ.Ε.Ι., η Συμφωνική Ορχήστρα του Μουσικού Σχολείου παρουσιάζει το Requiem του Motzart στη μνήμη του. Στις 21 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί η ενθρόνιση του νέου μητροπολίτη Θεολόγου (κατά κόσμον Ιωάννη) Αποστολίδη. 4 μήνες αργότερα, την 5.10.2003, πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του και προεξάρχοντος του ιδίου, η πρώτη του Λειτουργία με την ανδρική πολυφωνική ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΣΕΡΡΩΝ (πρώην ΔΑΥΙΔ, ίδρ. 1972) στον ι.ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σερρών. Διευθυντής ο τενόρος Γιάννης Βαγενάς (από το 1992 ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη).

    Ιδρύεται (Μάρτιος) το πρώτο οργανωμένο σερραϊκό οργανικό σύνολο jazz μουσικής - αυτοσχεδιασμού με τον τίτλο EQUINOX (Iσημερία) και από τα μέσα του 2005 ως Κουαρτέτο Tune-up. Το συγκροτούν ελεύθεροι «έντεχνοι» μουσικοί, που ζουν και εργάζονται στις Σέρρες. Τον Ιούνιο αναγγέλλεται η ίδρυση του δεύτερου κατά σειρά συγκροτήματος ελεύθερης jazz από σπουδαγμένους μουσικούς με τον τίτλο SALVADOR OIL. Α΄ εμφάνιση αμέσως μετά την ίδρυση στην «ταράτσα» του κτηρίου της Δ.Ε.Π.Κ.Α., που είναι και ο οργανωτής φορέας. Ακολουθούν συναυλίες στη Νάουσα, την Αθήνα και στις Σέρρες, στον πεζόδρομο του Cafe «Αίγλη».

    Τον ίδιο μήνα ιδρύεται η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ, που συντηρεί και την ορχήστρα Ποικίλης μουσικής ΑΡΙΩΝ, τμήμα του ομώνυμου ωδείου της πόλης (βλ. και Απρ. 2005), πρώην Νέου Ωδείου Σερρών (1990). Το Σεπτέμβριο (2-5.9) πραγματοποιείται το 1ο Βαλκανικό Μουσικό Φεστιβάλ με την ευθύνη της εταιρείας και τη χορηγία της Νομαρχιακής Αυτοδοίκησης Σερρών. Τον επόμενο μήνα ιδρύεται από το Μουσικοκαλλιτεχνικό Σύλλογο Φίλων Φιλαρμονικής Ορχήστρας Σερρών η φιλαρμονική ορχήστρα Ποικίλης μουσικής ΣΕΡΡΑΪΚΗ ΜΠΑΝΤΑ (SERRES BAND). Α΄ Συναυλία 21.12.2003. Η πόλη διαθέτει πλέον περισσότερες της μιας ξεχωριστές φιλαρμονικές, γεγονός που ιστορικά καταγράφεται μόνο κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα παρά το γεγονός, προς το παρόν τουλάχιστο, ότι η τελευταία δραστηριοποιείται, κυρίως, κατά την περίοδο των ετήσιων Βαλκανικών Μουσικών Φεστιβάλ, όπως περιγράψαμε μόλις παραπάνω.

    Στα τέλη της χρονιάς δημοσιοποιείται, πρώτη φορά, η ουσιαστική βούληση του (συνδιοργανωτή πλέον) Δήμου Σερρών για την οικονομική κάλυψη των συναυλιών της Συμφωνικής Ορχήστρας του Μουσικού Σχολείου. Ακολουθεί, για τις επόμενες δύο σχολικές περιόδους, η οικονομική κάλυψη των εκδηλώσεων του σχολείου από τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης (Δ.Ε.Π.Κ.Α).

    2004 Με την είσοδο του νέου χρόνου αναγγέλλεται στον τοπικό τύπο η δωρεάν παροχή μαθημάτων θεωρίας της μουσικής και εκμάθησης οργάνων στο αρτισύστατο τμήμα της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Σερρών (Δ.Ε.Π.Κ.Α.). Στις 10 Ιανουαρίου ο Σύλλογος Αποφοίτων του Μουσικού Σχολείου Σερρών (ίδρυση: Ιούλιος 2003) οργανώνει την Α΄ εκδήλωση - συναυλία των μελών του  στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου με το γενικό τίτλο Υμνώντας την ειρήνη με λέξεις και νότες. Στο Α΄ Μέρος Αφηγηματική Παράσταση, στο Β΄ Μουσική Δωματίου.Από τη δραστηριότητά του στη συνέχεια επιλέγουμε τη συναυλία της Αντριάνας Μίνου (Καλαμάτα) και του Νίκου Σταυλά με έργα για 4 χέρια στο πιάνο, σε συνεργασία με τον ΟΡΦΕΑ, στην αίθουσα του ομίλου την 28.4.2007. Εντυπωσιάζουν η δεξιοτεχνία των καλλιτεχνών και ο σύγχρονος τρόπος παρουσίασής τους στο Β΄ Μέρος (κίνηση, τραγούδι στις Παραλλαγές και Θέμα πάνω στη Μικρή Νυχτερινή Μουσική και το φινάλε Romanze (Andante) του Mozart. Μάρτιος: Το Μουσικό Σχολείο υποδέχεται το σερραϊκό κοινό, πρώτη φορά επίσημα, στο νέο αμφιθέατρό του με εκδήλωση λόγου, εικόνας και μουσικής και τον τίτλο Ο ελληνικός κινηματογράφος σε νότες.

    Τον Απρίλιο η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου δίνει την Α΄ ετήσια συναυλία της (concert band) με το νέο διευθυντή της -επιλέχθηκε με διαφανέστατο διαγωνισμό το Δεκέμβριο του 2003 μεταξύ 15 υποψηφίων από πόλεις της Μακεδονίας- τρομπετίστα, ενορχηστρωτή και επιμελητή προγραμμάτων σε ελληνικά ή ξένα συγκροτήματα κύρους, Γιάννη Αγγελάκη (Σιδηρόκαστρο 1948, ζει και διδάσκει σε ωδεία της Θεσ/νίκης, της Καβάλας κ.α.) στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου παρουσιάζοντας (28.4) το Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την ίδρυση της πρώτης φιλαρμονικής της πόλεως των Σερρών (1904-2004). Ακολουθεί, το Μάιο, η πανηγυρική συναυλία των τμημάτων της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ Ο ΝΕΟΣ (1989) του ΜΑΞΙΜΕΙΟΥ Πνευματικού και Πολιτιστικού Κέντρου της Ι. Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης (1998, Σχολές: Βυζαντινής Μουσικής, Σχεδίου Αγιογραφίας, Σύλλογος: «Παιδική Ορχήστρα - Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης» [1995]) για τα πρώτα «Oνομαστήρια» στις Σέρρες του μητροπολίτη Θεολόγου. Διευθυντής ο Γιάννης Παπαχρόνης (Ξάνθη 1951). Η σχολή παρουσιάζει και πολυφωνική μικτή χορωδία, στην πρώτη και μοναδική, τελικά, δημόσια εμφάνισή της. Διευθύνει η Ιουλία Λοζάντσεβα (Βουλγαρία, εργάζεται στη σχολή από το 1999). Επισημαίνονται η σωστή επιλογή και η καθόλου ευκαταφρόνητη απόδοση αντιπροσωπευτικών πολυφωνικών έργων του διεθνούς ρεπερτορίου αλλά και ελληνικών δημωδών τραγουδιών εναρμονισμένων τετραφωνικά.

    Στις 27 Μαΐου πεθαίνει η καθηγήτρια της μουσικής του παλιού Γυμνασίου Θηλέων της πόλης και πρώτη διευθύντρια από το 1980 της Χορωδίας των Αποφοίτων του Ελπίδα Βεηλικτσίδου - Αθανασιάδου (γ. Αμισός Πόντου 7.6.1920[;]). Από το 1998 η χορωδία εμφανίζεται στην πόλη και την περιφέρεια ως Γυναικεία Χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Σερρών. Έχει διευθυντή το Χρήστο Καλλία, ο οποίος ακολούθησε την Αθηνά Λάμπρου, όταν εκείνη διηύθυνε τη χορωδία κατά το 1997. Προς τα τέλη του 2007 η διοίκηση του Λυκείου ανακοινώνει πρώτη φορά στα Μ.Μ.Ε., με την ευκαιρία του γιορτασμού των 50 χρονών του, την πρόθεση για την ίδρυση Μουσείου Μουσικής Ιστορίας των Σερρών -έτσι τουλάχιστον ανακοινώνεται την 30.11.2007, χωρίς άλλες διευκρινίσεις που αφορούν στη διάθεση, την έρευνα, την προσβασιμότητα κ.λπ.- στην οικία Βεηλικτσίδου επί της Παπακωνσταντίνου. Πρόκειται, προφανώς, για μία προσπάθεια οργάνωσης εκθετηρίου του εναπομείναντος υλικού από το προσωπικό αρχείο της θανούσης. Τον Ιούνιο πραγματοποιούνται από τη Δ.Ε.Π.Κ.Α. (Ελευθέρια 2004) στην Πλατεία Ελευθερίας, με τη φιλοδοξία να θεσμοθετηθούν σε ετήσια βάση (φυσικά δε συνέβη- αντιθέτως λησμονήθηκαν ή αντικαταστάθηκαν κατά τη θητεία των επόμενων διοικήσεων της Δ.Ε.Π.Κ.Α. από άλλα παρόμοια του τύπου των «λαϊκών» φεστιβάλ, συναντήσεων στο «πολιτιστικό χωριό» κ.λπ.) τρία νέα φεστιβάλ: Παιδικών Χορωδιών, Χορωδιών Νομού Σερρών (10 χορωδίες) και φιλαρμονικών (Δήμου, Χ Ταξιαρχίας). Το βράδυ της 20ής Ιουλίου οι Σέρρες υποδέχονται την Ολυμπιακή Φλόγα. Συμμετοχή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου και του Μουσικού Εργαστηρίου (θα επανέλθουμε).

    Στις 4 Σεπτεμβρίου ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών παρουσιάζει συναυλία της λόγιας μουσικής -Μπαρόκ- στο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Σερρών, που πρώτη φορά φιλοξενεί μουσική εκδήλωση, και μάλιστα με ρεπερτόριο το οποίο απευθύνεται σε μια μικρή ομάδα μυημένων. Νοέμβριος: Η Σερραϊκή Καλλιτεχνική Εταιρία ΤΕΧΝΗ οργανώνει Κύκλο Συναντήσεων Χορωδιών από την Ελλάδα και τις λοιπές Βαλκανικές χώρες, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του ετήσιου χορωδιακού φεστιβάλ της εταιρίας. Στα τέλη του ίδιου μήνα η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΣΕΡΡΩΝ συμμετέχει στο Αφιέρωμα που οργανώνει ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών στη μνήμη του Σερραίου επιστήμονα και συνεταιριστή Βίκτωρα Παραλίκα (1920-1988), πραγματοποιώντας λειτουργία - μνημόσυνο στον ι.ν. Αγ. Ευαγγελιστρίας της πόλης μας. Η δραστηριότητα της χορωδίας, ατυχώς της τελευταίας με αξιομνημόνευτη και σοβαρή παρουσία στη θρησκευτική φωνητική πολυφωνική μουσική, μειώνεται οριστικά και ουσιαστικά το συγκρότημα διαλύεται, περιοριζόμενο πλέον σε περιστασιακές εμφανίσεις.

    2005 Φεβρουάριος. Ο ΟΡΦΕΑΣ πραγματοποιεί την εναρκτήρια πανηγυρική εκδήλωση για το γιορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυση. Εμφανίζεται η μικτή χορωδία με πρόγραμμα ιστορικών σερραϊκών τραγουδιών από το αρχείο του γράφοντος. Διευθυντής ο Ξανθιώτης Βαγγέλης Παπατσαρούχας (ζει και εργάζεται ως δάσκαλος και μουσικός στις Σέρρες από το 1974). Η Συμφωνική Ορχήστρα του Μουσικού Σχολείου δίνει την 1η συναυλία της χρονιάς -8η από ιδρύσεως- με τη συμμετοχή του Σερραίου σπουδαστή, απόφοιτου του σχολείου το 2001, και πολλά υποσχόμενου πιανίστα Νίκου Κ. Σταυλά.

    Στα μέσα Απριλίου η μικτή χορωδία του Μουσικού Εργαστηρίου Σερρών (Μ.Ε.Σ.), ενισχυμένη από Θεσσαλονικείς ημιεπαγγελματίες αμοιβόμενους χορωδούς ή διευθυντές χορωδιών, με τη συνοδεία μικτού οργανικού συνόλου ([βιολί, τσέλο και λοιπά αντιπροσωπευτικά έγχορδα και πνευστά, κιθάρες, μπουζούκι] που αναγγέλλεται ως μικρή συμφωνική) δίνει την πρώτη συναυλία - αφιέρωμα στα «80 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη» με το Λευτέρη Αερόπουλο στη Θεσσαλονίκη, Πλατεία Ναυαρίνου, Βιβλιοπωλείο «Μαλλιάρης Παιδεία». Επανάληψη της συναυλίας στις Σέρρες, αμφιθέατρο Τ.Ε.Ι., την 24.4.2005, στο πλαίσιο της συνέχειας των περιοδικών (από το 1996) εκδηλώσεων «Διά-λόγου και μουσικής» στην πόλη. Το Μ.Ε.Σ. συμπληρώνει 20 χρόνια δράσης στο χώρο, κυρίως, του λεγόμενου «έντεχνου» ελληνικού λαϊκού τραγουδιού χωρίς να παραλείπει συνεργασίες με συγκροτήματα και μουσικούς του κέντρου, όπως η «Καμεράτα» των Αθηνών και ο διευθυντής της Αλέξανδρος Μυράτ (Βόλος 1950). Συνεχίζοντας τις εκδηλώσεις γιορτασμού των 20 χρόνων από την ίδρυση, την 11.12.2005 (Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού) οργανώνει Συνάντηση Παιδικών Μουσικών Συνόλων της περιφέρειας. Η παρουσίαση πραγματοποιείται στην αίθουσα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. με την συμμετοχή της παιδικής χορωδίας -διεύθυνση: Στεφανία Παπατζίκη- και του τμήματος Μουσικής Προπαιδείας -υπεύθυνη: Σοφία Χαραλάμπους- του οργανωτή συλλόγου. Οι ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ, η ορχήστρα τους Ποικίλης μουσικής ΑΡΙΩΝ και η SERRES BAND εμφανίζονται με τον Τάσο Αρβανιτίδη, πρώην διευθυντή της φιλαρμονικής του Δήμου Σερρών, πρώτη φορά στην Αδριανούπολη της Τουρκίας. Ακολουθεί περίοδος προετοιμασίας των παραπάνω τουλάχιστο μέχρι και το καλοκαίρι του 2006, για τη λειτουργία τους στο νέο ιδιόκτητο χώρο επί της Δημητρίου Σπυρίδη 8, στον οποίο στεγάζονται μικρή συλλογή μουσικών οργάνων και από την περίοδο 2007-08 (αναγγελία στα Μ.Μ.Ε.) το φερώνυμο ωδείο (ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ). Ακολουθεί περίοδος προετοιμασίας των παραπάνω αλλά και του φερώνυμου ωδείου (ΑΡΙΩΝ), τουλάχιστο μέχρι και το καλοκαίρι του 2006 που συμπληρώνονται οι γραμμές του παρόντος ιστορικού χρονολογίου, για τη λειτουργία τους σε νέο ιδιόκτητο χώρο επί της Δημητρίου Σπυρίδη 8, στον οποίο, όπως ανακοινώνεται, θα στεγαστεί και μικρή συλλογή μουσικών οργάνων. Στις 17 Απριλίου η Συμφωνική Ορχήστρα του Μουσικού Σχολείου (2002) δίνει συναυλία με έργα L.v. Beethoven, S. Koussevitzky και Ant. Vivaldi και σολίστ τις Μαρία Τάνη, υψίφωνο, Μελίτα Τσαλουχίδου, άλτο. Λίγο αργότερα, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, παρουσιάζεται μέρος του προγράμματος της συναυλίας (Gloria, Vivaldi) με διευθυντή, πάλι, τον Κάρολο Τρικολίδη (Bad Ausse Αυστρίας 1947, ζει και εργάζεται στη Θεσ/νίκη).

    Πριν τον τελειωμό του καλοκαιριού και των γιορταστικών εκδηλώσεων του ομίλου, το Δ.Σ. του ΟΡΦΕΑ αποφασίζει την πρόσληψη του Σερραίου Χρήστου Ιω. Καλλία στη θέση του διευθυντή της μικτής χορωδίας Βαγγέλη Παπατσαρούχα. Α΄ εμφάνιση της νέας 45μελούς και πλέον μικτής χορωδίας στην πολυδιαφημισμένη 1η [και τελευταία] Μεγάλη Πανσερραϊκή Γιορτή, που σχεδιάζει - επιμελείται ο Πασχάλης Τόνιος και οργανώνει η Ομοσπονδία Σερραϊκών Συλλόγων Αττικής (Ο.Σ.Σ.Α.) σε συνεργασία με αυτήν της Θεσσαλονίκης (Ο.Σ.Σ.Θ.) το πρωί της 25ης Σεπτεμβρίου στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας των Αθηνών. Παρουσιάζεται σύντομο πρόγραμμα τοπικών δημοτικών τραγουδιών σε επεξεργασία του Χρ. Σταματίου.

    Αλλαγές όμως έχουμε και στη διεύθυνση του ΜΑΞΙΜΕΙΟΥ Πνευματικού και Πολιτιστικού Κέντρου και της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ Ο ΝΕΟΣ τον Αύγουστο αυτής της χρονιάς με το συνταξιούχο εκπαιδευτικό και επί 15 χρόνια γραμματέα και καθηγητή Β.Μ. Αναστάσιο Πασχαλίδη, διευθυντή επίσης της νέας (2006) μικτής χορωδίας και ορχήστρας παραδοσιακής μουσικής, και το νέο χοράρχη της ανασυσταθείσης χορωδίας της σχολής -πρώτη εμφάνιση: 17.12.2005, αίθουσα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών- Γιώργο Ζαρκαντζά στις αντίστοιχες θέσεις του αποχωρούντος πρώτου διευθυντή (1989), συγγραφέα και ερευνητή της Β.Μ., Γιάννη Παπαχρόνη. Ωστόσο, ο τελευταίος θα διευθύνει κατά τον εσπερινό κι ανήμερα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού το Σεπτέμβρη 20μελή χορωδία σπουδαστών του ΜΑΞΙΜΕΙΟΥ στη Ροδόπολη πλαισιωμένων από μέλη της χορωδίας του ιδρύματος και της κεντρικής σχολής των Σερρών.

    Ακολουθεί η ίδρυση της 50μελούς Σερραϊκής Βυζαντινής Χορωδίας ΙΩΑΣΑΦ Ο ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ από τα παραπάνω στελέχη - απόφοιτους και τρίτους που εντάσσονται στο νέο σχήμα, με διευθυντή πάντα το Γ.Π. και τη συλλογική κάλυψη της Πολιτιστικής Εταιρίας Έρευνας, Μελέτης και Δημιουργίας, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ΔΙΑΠΑΣΩΝ (1999), επί της Ευζώνων 3 και Γαλδέμη γωνία. Από τα μέσα Ιανουαρίου του 2006 οριστικοποιείται η νομική μορφή του συγκροτήματος ως αυτόνομου πολιτιστικού  συλλόγου με τον αρχικό τίτλο της χορωδίας. Παράλληλα με τις συνεχείς εμφανίσεις της χορωδίας στο νομό αλλά και μακριά από τα όριά του, ο σύλλογος αναπτύσσει πολυσχιδή δραστηριότητα οργανώνοντας μαθήματα ελληνικής μουσικής (χορωδία, ορχήστρες: μεγάλη και νεανική) στις Σέρρες και (προς το παρόν) στο μέχρι τότε παράρτημα του ΜΑΞΙΜΕΙΟΥ στη Ροδόπολη. Η πρώτη «προσπάθεια για την επίσημη επικοινωνία με τους Σερραίους» πραγματοποιείται το βράδυ της 3ης Νοεμβρίου στο εξοχικό «Ποταμάκι», ενώ η πρώτη δημόσια εμφάνιση μετά από ένα εικοσαήμερο στην από κοινού συναυλία με τη χορωδία του Συλλόγου Ιεροψαλτών Κατερίνης Ο ΟΣΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΕΝ ΟΛΥΜΠΩ. Την εκδήλωση με τον τίτλο Χριστός γεννάται δοξάσατε οργανώνει το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στο αμφιθέατρο τελετών του. Μέχρι τον τελειωμό της χρονιάς ακολουθούν οι συναυλίες έξω από την πόλη αλλά και η χριστουγεννιάτικη στις Σέρρες, την 19η Δεκεμβρίου, στην αίθουσα του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.). Σημειώνουμε πως στις ενδιαφέρουσες προθέσεις των μελών της διοίκησης της χορωδίας περιλαμβάνεται και η οργάνωση εκδηλώσεων της δυτικής κλασικής μουσικής (θα επανέλθουμε).

    Με την έναρξη της νέας εκπαιδευτικής περιόδου ένα ακόμα μουσικομορφωτικό ίδρυμα, το 11ο κατά σειρά, ανακοινώνει την τακτική λειτουργία του στην πόλη. Πρόκειται για το Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής επί της Ίωνος Δραγούμη 13. Ιδρυτής και ιδιοκτήτης ο Αθηναίος Σπύρος Πολυζώτης. Διδάσκονται, εκτός των Rock, Jazz, Blues και Pop, το έντεχνο τραγούδι, Φωνητική, Θεωρία της μουσικής και πιάνο, μουσική τεχνολογία Πρώτη δημόσια εκδήλωση στο χώρο του Εργαστηρίου μετά 2 περίπου χρόνια, στις 26.5.2007, με το σεμινάριο - ομιλία για τη ζωή και το έργο του συνθέτη Νίκου Μαμαγκάκη (Ρέθυμνο 1929) και ομιλητή - ερμηνευτή το Χρυσόστομο Καραντωνίου (ζει και εργάζεται στην Αθήνα).

    Μετά από μια πεντάχρονη περίπου σιγή οι αδελφές Αθηνά και Ματούλα Λάμπρου εμφανίζονται στο σερραϊκό κοινό στις 19 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του γιορτασμού των 100 χρόνων από την ίδρυση του ΟΡΦΕΑ. Η επιλογή του προγράμματος περιλαμβάνει ελεύθερες συνθέσεις (διφωνίες) της πρώτης και γνωστών σύγχρονων Ελλήνων συνθετών στο ύφος της ποιοτικής μουσικής και με ξεχωριστή παρουσίαση από τις δύο καλλιτέχνιδες, όπως και στο παρελθόν από συναυλίες με τη νεανική μαντολινάτα της σχολής (τελευταία σερραϊκή, διαλύθηκε το 2000) που διέθεταν οι ίδιες από το 1991. Ακολουθούν η δεύτερη εμφάνιση στα Ελευθέρια της πόλης, την 24.6.2006, στο προαύλιο του Αι-Νικόλα (Κουλάς), και η τρίτη την 9η Αυγούστου στον αρχαιολογικό χώρο των εκδηλώσεων του (8ου) Φεστιβάλ Αμφίπολης. Σημειώνουμε τα ονόματα των συνεργατών τους, που αποτελούν άλλωστε, το νέο ορχηστρικό σχήμα της σχολής: Ευριπίδης Μικρός, πιάνο, Γιάννης Δέντσας, μαντολίνο, μπουζούκι, κιθάρα, τζουράς, Γιώργος Νάσκας, σαξόφωνο, φλάουτο, κλαρίνο, Σάκης Μουχταρίδης, κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο, Κώστας Κούνιος, κρουστά.

    Στα μέσα του Δεκέμβρη, μία ομάδα σπουδαγμένων νέων μουσικών που ζουν και εργάζονται στις Σέρρες, παρουσιάζουν πρώτη φορά μπροστά (και) στο ακροατήριο των παραδοσιακών μελών του ΟΡΦΕΑ Βραδιά μουσικής jazz. Η συναυλία εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια του ομίλου. Επιλογή κειμένων, αφήγηση, προβολή: Γιώργος Αποστολίδης. Τα μέλη: Φάνης Ασβεστάς, κιθάρα, Τάσος Χατζηνικολάου, σαξόφωνο, Σάκης Μουχταρίδης, κόντρα μπάσο, Νίκος Έξαρχος, πιάνο, Σωτήρης Λαδιάς, κρουστά.

    Από την αδιάλειπτη δραστηριότητα του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών του περισσότερο σημαντικού, κατά κοινή ομολογία, σερραϊκού πολιτιστικού φορέα ερασιτεχνών για τη λόγια μουσική (ρεσιτάλ νέων μουσικών, καθηγητών μουσικής με πανελλήνια ή διεθνή φήμη, οργάνωση συναυλιών συγκροτημάτων κύρους, περισσότερο όμως της συμφωνικής μουσικής και της μουσικής Δωματίου και ελάχιστα έως καθόλου της φωνητικής με έργα μεγάλων συνθετών που απαιτούν πολυπρόσωπες χορωδίες, σύνολα κ.λπ. , που, ευτυχώς, συνεχίζει, έστω και από καιρού εις καιρόν, ο ΟΡΦΕΑΣ) επιλέγουμε να μνημονεύσουμε το γιορτασμό των 10 χρόνων από την ίδρυση του ωδείου του συλλόγου, του οποίου την Καλλιτεχνική Διεύθυνση έχει ο Αντώνης Κοντογεωργίου (Θεσ/νίκη 1945), επί της Βασ. Βασιλείου 12. Πραγματοποιήθηκε το βράδυ της 18.12.2005 στην αίθουσα του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.). Παρουσιάστηκαν μικρά σύνολα εγχόρδων κ.λπ. από τους καθηγητές και τους σπουδαστές του ιδρύματος. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του συλλόγου τιμήθηκε, και πολύ σωστά, η καθηγήτρια πιάνου του Κρατικού Ωδείου Θεσ/νίκης Θάλεια Καραπάλη - Μισυρλή, σερραϊκής καταγωγής, για την ηθική και οικονομική στήριξη αλλά και την ανιδιοτελή συμβολή της στην ίδρυση και την υποδειγματική λειτουργία του ωδείου.

    Η χρονιά θα κλείσει με την παρουσίαση του επετειακού τόμου της 100ετηρίδας του ΟΡΦΕΑ στην αίθουσά του την 28η Δεκεμβρίου. Η έκδοση, την οποία επιμελήθηκε και παρουσίασε ο δρ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πέτρος Σαμσάρης, εντάσσεται στη σειρά εκδόσεων της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης (Δ.Ε.Π.Κ.Α). Παράλληλες εκδηλώσεις: Έκθεση φωτογραφικού υλικού από το αρχείο του γράφοντος, παρουσίαση 4 άπαιχτων έργων για πιάνο του Χρ. Σταματίου από το Σερραίο Μιχάλη Τσιαΐρα, απόφοιτο του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

    2006 Με μια συναυλία - αφιέρωμα στα 250 χρόνια από τη γέννηση του Wolfgang Amadeus Mozart πρωτοεμφανίζεται στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς (28η Ιαν.) η Συμφωνική Ορχήστρα του Μουσικού Σχολείου Σερρών, ως σχήμα εγχόρδων πλέον -ιδού οι πρώτοι οιωνοί της προβληματικής έως αβέβαιης συνέχειας-, προφανώς για οικονομικούς λόγους. Διευθυντής ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης, σολίστ ο Θοδωρής Τζοβανάκης (Θεσ/νίκη), πιάνο. Στις 11 Μαρτίου ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών οργανώνει το δεύτερο αφιέρωμα του Έτους Mozart παρουσιάζοντας στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. το Κοντσέρτο αρ. 5 για βιολί και ορχήστρα με την τακτικά προσκεκλημένη του συλλόγου Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης. Διευθυντής ο Χάρης Ηλιάδης (Θεσ/νίκη 1972), σολίστ η Χριστίνα Λαζαρίδου. Άλλα έργα: Η Εισαγωγή Λεονώρα του L.v. Beethoven και η Παθητική του Tchaikovsky.

    24-25 Φεβρουαρίου: Τα Γραφεία Πολιτιστικών Θεμάτων της Πρωτ/θμιας και Δευτ/θμιας Εκπαίδευσης Νομού Σερρών, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και η (πανελλήνια) Ένωση Εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής Πρωτ/θμιας Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Μ.Α.Π.Ε.), με την υποστήριξη του Δήμου (Δ.Ε.Π.Κ.Α.) και της Νομαρχίας Σερρών, οργανώνουν (την πρώτη) Διημερίδα με θέμα τις «Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα της Μουσικής στην Πρωτ/θμια και τη Δευτ/θμια Εκπαίδευση» στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου. Η ιδέα, ο συντονισμός και η επιλογή των θεμάτων - καθηγητών (Αθήνα, Θεσ/νίκη, Σέρρες) ανήκουν στη Σερραία Δρ. Μουσικοπαιδαγωγό και Διδάσκουσα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Ζωή Διον. Διονυσίου. Συμμετείχαν περί τους 120 μουσικοί από τη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίοι κατά τη βραδιά της λήξης κλήθηκαν να παρακολουθήσουν τους Μουσικούς από τα θρανία, στην 9η Παρουσίαση Νέων Σερραίων Μουσικών του ΟΡΦΕΑ.

    Στα μέσα του επόμενου μήνα αναγγέλλεται και πραγματοποιείται (15.3) η πρώτη σύντομη εμφάνιση της υπερπεντηκονταμελούς μαθητικής συμφωνικής ορχήστρας του Γυμνασίου (κυρίως) αλλά και του Ενιαίου Λυκείου του Μουσικού Σχολείου. Διευθυντής ο Μιχάλης Κζούνιας (ζει και εργάζεται στη Θεσ/νίκη). Στην εκδήλωση παίρνει μέρος και η σχολική χορωδία, τη διδασκαλία της οποίας έχουν οι Πέτρος Ρίστας και Γιάννης Ζγούρας. Στις 6 Απριλίου η Ορχήστρα Εγχόρδων (Συμφωνική του 2002) του σχολείου, συνεπικουρούμενη από διδάσκοντες καθηγητές και εξωτερικούς συνεργάτες, και η χορωδία τάξεων του λυκείου παρουσιάζουν τις Στιγμές από το ελληνικό τραγούδι με τη συνοδεία, αυτή τη φορά, λαϊκών οργάνων (μπουζούκι, λαούτο, κιθάρες), γεγονός που προκαλεί επιφυλάξεις, προβληματισμό και αντιφατική υποδοχή ανάμεσα στους παραδοσιακούς φίλους της κλασικής συμφωνικής μουσικής. Διευθυντής ο Χρήστος Μπούμπας, σολίστ ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης, διδασκαλία χορωδίας Π. Ρίστας, Γ. Ζγούρας.

    Το βράδυ της 27ης Μαρτίου η νέα σερραϊκή Ορχήστρα Έντεχνης Μουσικής [έτσι αναγγέλλεται], τμήμα της Πολιτιστικής Εταιρίας ΔΙΑΠΑΣΩΝ (1999), παρουσιάζει πρώτη φορά προγραμματισμένα το Χειμερινό μελτέμι: μια βραδιά αφιερωμένη στην ποίηση του Νίκου Καβαδία. Η εκδήλωση - αφιέρωμα πραγματοποιείται στη Μουσική Σκηνή ΜΑΓΙΚΟΣ ΑΥΛΟΣ (πρ. «Εκκοκιστήριο»). Την ιδέα, οργάνωση και ευθύνη της ορχήστρας έχει ο καθηγητής του Μουσικού Σχολείου Δράμας, όπου ζει και εργάζεται, Νίκος Γιαμαλής, πιάνο, φωνή, ενορχήστρωση. Τα μέλη: Γιώργος Σαχπάζης, κιθάρα, φυσαρμόνικα, φωνή, Σοφία Βαλασιάδου, φωνή, Γιάννης Ευσταθόπουλος, ηλ. κιθάρα, Στράτος Κοντέλης, φλάουτο, φωνή, Ανδρέας Τριανταφυλλίδης, μπουζούκι, Δημήτρης Πιπερτζής, κανονάκι, Δημήτρης Γιαμαλής, βιολοντσέλο, Δημήτρης Βούλτσιος, τρομπόνι, Τάσος Φουρλάκης, ντραμς, Χρήστος Γιαμαλής, ηλ. μπάσο.

    Στις 6-9 Απριλίου ο Δήμος (Δ.Ε.Π.Κ.Α) Σερρών υποδέχεται περί τους 60 πανεπιστημιακούς δασκάλους, μελετητές της ευρύτερης περιοχής και ιστορικούς στο Β΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο -το Α΄: 29.9-3.10.1993- για τις «Σέρρες και την περιοχή τους από την οθωμανική κατάκτηση μέχρι τη σύγχρονη εποχή». Τότε παρουσιάζονται πρώτη φορά σε επίπεδο διεθνούς συνεδρίου πληροφορίες και ειδήσεις της τοπικής μουσικής ιστοριογραφίας κυρίως από την εργογραφία και αδημοσίευτες εργασίες του γράφοντος με θέμα τη Μουσική αγωγή στα εκπαιδευτήρια της πόλης των Σερρών κατά την περίοδο 1872-1934. Την ανακοίνωση κάνει ο Σερραίος εκπαιδευτικός Κυριάκος Κουνούπης το μεσημέρι της 7.4.2006 στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. Παρεμφερή στοιχεία αλλά και αδημοσίευτες ειδήσεις περιλήφθηκαν στην εργασία του τελευταίου και του γράφοντος για τη «Μουσική εκπαίδευση στις Σέρρες το 19ο αιώνα: οι ειδήσεις, τα πρόσωπα» στην Ημερίδα «Μουσική Εκπαίδευση στην Ελλάδα: από το χθες στο αύριο», που οργάνωσε το Εργαστήριο Ελληνικής Μουσικής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στην αίθουσα Giorgio de Chirico της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας την 9.6.2007.  

    Στις 17 Ιουνίου, 4 χρόνια ακριβώς από την Α΄ Συναυλία της, η 23μελής πλέον Συμφωνική Ορχήστρα (2002) του Μουσικού Σχολείου, δίνει την τελευταία (12η στις Σέρρες), συναυλία πριν τη διάλυσή της! Διευθυντής ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης στη Συμφωνία σε Λα μείζ. του Mozart και τη Μουσική των νερών του Handel. Παραμένουμε στο Μουσικό Σχολείο μιας και από 1.7 τη διεύθυνσή του αναλαμβάνει και πάλι ο φιλόλογος Κων/νος Τσαλαπάτης. Για λόγους που αφορούν (και) την Ιστορία καταγράφουμε τις από ιδρύσεως διευθύνσεις μέχρι και την περίοδο 2006-07: 1994-2002 - Κ. Τσαλαπάτης, 2002-05 - Δήμητρα Τσεσμετζή - Μαραγκάκη, φιλόλογος, η οποία επανέρχεται το Νοέμβρη του 2007, 2005-06 - Χρήστος Μπούμπας, μουσικός, αναπληρωτής δ/ντής. Με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς, την 1η Νοεμβρίου, μαθητές και γονείς πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας «εν χορδαίς και οργάνοις» μπροστά στη Νομαρχία της πόλης για την αργοπορία της πρόσληψης νέων μουσικών (ωρομίσθιοι, αναπληρωτές). Η διαμαρτυρία θα επαναληφθεί και την επόμενη χρονιά, την 5.10.2007, με πανομοιότυπο τρόπο, χωρίς να λείψουν και τα σχετικά δημοσιεύματα του τοπικού τύπου, όπως αυτό του Σερραίου βουλευτή Μάρκου Μπόλαρη με τον τίτλο «Γιατί τα λένε μουσικά σχολεία, αφού δεν έχουν μουσικούς;», στη νέα Ελευθερία της 10.10.2007.

    Στα μέσα του καλοκαιριού, και ενώ ο προεκλογικός ανταγωνισμός του Οκτώβρη που έρχεται για την τοπική αυτοδιοίκηση πρωταγωνιστεί στην κοινωνικοπολιτική καθημερινότητα των Σερραίων, η δημοτική αρχή ανακοινώνει διά στόματος του δημάρχου Γιάννη Μωυσιάδη την αποπεράτωση των ανοικοδομημένων «Αστεριών» τους επόμενους 5μήνες. Αρχές Αυγούστου: Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη μεταφέρεται στο νεόδμητο και ιδιόκτητο κτήριό της επί της Ν. Νικολάου 20, απέναντι από το πενταόροφο ήδη ΜΑΞΙΜΕΙΟ Πνευματικό και Πολιτιστικό Κέντρο. Το οικόπεδο εξασφαλίστηκε το 1988-89 μετά από επίμονες ενέργειες του αείμνηστου Σερραίου ιστοριοδίφη και προέδρου της Εφορείας Νίκου Νικολάου (1930-1993) και του διευθυντή Γιάννη Σαπουντζή. Οι εργασίες ανέγερσης ξεκίνησαν το 1998 και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη αυτής της χρονιάς. Στις 12 Μαρτίου του 2007 πραγματοποιείται η πρώτη εκδήλωση στο αμφιθέατρο του νεόδμητου κτηρίου της με τη βιβλιοπαρουσίαση των Πέτρινων Γεφυριών του Αθανασίου Τιλκίδη, ενώ η πρώτη εκδήλωση της λόγιας μουσικής στον ίδιο χώρο παρουσιάζεται στις 20.4.2007 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Σερραϊκής Βυζαντινής Χορωδίας ΙΩΑΣΑΦ Ο ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ, στην πρώτη του, επίσης, εκδήλωση κλασικής μουσικής, με το ρεσιτάλ πιάνου και ταυτόχρονη προβολή εικόνων της Αθηναίας Δήμητρας Χόνδρου, αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Dmitri Shostakovich (1906-2006). Παρουσιάστηκαν, ακόμα, έργα των Robert Schumann και Cesar Franck. Κατά τα τέλη του Ιουνίου της ίδιας χρονιάς (25.6.2007) πραγματοποιείται και η τοποθέτηση του πρώτου μέρους του αρχείου μας (100 φωτογραφίες) -δωρεά 1999- στον τρίτο όροφο του κτηρίου για τη διαρκή έκθεση και διάθεσή του στη μελέτη και την έρευνα.

    Δεν παραλείπουμε να σημειώσουμε επιλεκτικά μέχρι τον τελειωμό του 2006 την εξαιρετική συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης το Σάββατο της 7ης Οκτωβρίου στην αίθουσα του Τ.Ε.Ι. Την ευθύνη της οργάνωσης έχει (και πάλι) ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών. Σολίστ ο Ιωάννης Καραμπέτσος (Αθήνα, γένν. Άρτα) στο Κοντσέρτο για τρομπέτα και ορχήστρα σε μι μείζονα του J.N. Hummel, διευθυντής ο Christof Escher (Ζυρίχη). Ακολουθούν η Εισαγωγή από την όπερα Η πουλημένη μνηστή του B. Smetana και η Συμφωνία αρ. 6 σε φα μείζονα, έργο 68 (Ποιμενική) του L.v. Beethoven.  Στις 4.11.2006 το νεανικό σερραϊκό συγκρότημα ex-ΑΙΡΕΣΙΣ κερδίζει το Β΄ βραβείο και το βραβείο σύνθεσης στο Β΄Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης. Συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής ο Σερραίος Θόδωρος Μανωλίδης. Το βράδυ του Σαββάτου της 9ης Δεκεμβρίου, ακόμα, στην κατάμεστη από γονείς και φίλους των οργανωτών αίθουσα του ΟΡΦΕΑ, εμφανίζονται η Λαρισαϊκή Χορωδία και η Γυναικεία Χορωδία της Λέσχης Φιλομούσων Λάρισας. Τη συναυλία οργανώνει το Ωδείο Σερρών (ίδρ.: 1990), στο πλαίσιο των προσκλήσεων που απευθύνει κατά καιρούς το ίδρυμα σε συγκροτήματα και προσωπικότητες της μουσικής. Διευθυντές ο Γιάννης Καρκάλας (Λάρισα 1936), η Μάγδα Αλεξανδρή και η Μαρία Ταπέ.

    Αφήσαμε για το τέλος τις δύο σημαντικές διακρίσεις του Γ΄ Πανελλήνιου Διαγωνισμού Πιάνου «Γιώργος Θυμής», που οργάνωσε η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης την 1.12.2006 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (προκριθέντες στη γ΄φάση του δ/σμού) με διευθυντή τον Αλέξη Αγραφιώτη (1970, Salzburg): Οι Σερραίοι Νίκος Κυριόσογλου και Νίκος Σταυλάς κατακτούν το πρώτο και δεύτερο βραβείο αντίστοιχα -πόσοι τάχα πληροφορήθηκαν και αξιολόγησαν το γεγονός;- με τρίτο τον Αθηναίο Τίτο Γουβέλη, απόφοιτο του Ωδείου Αθηνών. Μεταφέρουμε από το πρόγραμμα: Ν. Κυριόσογλου, γένν. 1980, (σπουδές) Ωδείο Σερρών, Κρατικό Ωδείο Θεσ/νίκης, Ανωτάτη Μουσική Ακαδημία, Φράιμπουργκ, Γερμανία, Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, έργο τελικού δ/σμού F. Liszt, Κοντσέρτο αρ. 2 για πιάνο και ορχήστρα σε λα μείζονα× Ν. Σταυλάς, γένν. 1983, Κρατικό Ωδείο Θεσ/νίκης, Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, έργο τελικού δ/σμού B. Bartok, Κοντσέρτο αρ. 3 για πιάνο και ορχήστρα. Εκτός των πολύ σημαντικών εμφανίσεών τους. σε πόλεις της πατρίδας μας, ο πρώτος ξεκίνησε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας τον Οκτώβρη του 2005, ο δεύτερος μεταπτυχιακές σπουδές στο Royal College of Music του Λονδίνου.

    2007 •17-19.2.2007. Πραγματοποιείται στις Σέρρες το 5ο Βαλκανικό Μουσικό Φεστιβάλ (τα 2 προηγούμενα πραγματοποιήθηκαν στην Τουρκία και την Βουλγαρία). Οργάνωση: Πολιτιστική Εταιρία ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ. Στην εναρκτήρια συναυλία, στο γεμάτο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι., το βράδυ του Σαββάτου 17.2.2007, ανοίγουν την αυλαία η Βαλκανική Ορχήστρα ΑΡΙΩΝ, η Φιλαρμονική Ορχήστρα SERRES BAND, η Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής ΑΡΙΩΝ των ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΙΖΟΝΤΩΝ και τμήμα της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Μητροπολιτικού Δήμου της Άγκυρας. Συμμετέχει η χορωδία του 5ου Γυμνασίου Σερρών με δ/ντή (προετοιμασία) το Βασίλη Εμμανουηλίδη. Δ/ντές: Sevdaline Nikolov, Ahmedt Soylu, Τάσος Αρβανιτίδης. Σύμφωνα με το πρόγραμμα του φεστιβάλ η συνέχεια πραγματοποιείται στο Πετρίτσι της Βουλγαρίας στις 4-5.3.2007. •Ακολουθούν, στις 24.2.2007, τα 10χρονα των Μουσικών από τα θρανία στον ΟΡΦΕΑ, όπου παρουσιάζονται επιλεκτικά 4 νέοι Σερραίοι μουσικοί που συμμετείχαν, σπουδαστές ακόμη, σε προηγούμενες συναντήσεις αλλά συνεχίζουν σοβαρά την ενασχόλησή τους με τη μουσική: Καλλιόπη Αλτιντασιώτη, πιάνο, προετοιμασία Ελίνας Γραμματοπούλου× Ανθή Τσαλουχίδου, τραγούδι, συνοδεία πιάνου από την Καλλιόπη Αλτιντασιώτη× Βικτωρία Μαγκούνη, βιολί, συνοδεία πιάνου από τον Αλέξανδρο Σαρακενίδη, προετοιμασία Κώστα Βοζίκη× Κώστας Καρατζιάς, κιθάρα, προετοιμασία Σταύρου Σουργκούνη. •Στις 24 Απριλίου πεθαίνει στις Σέρρες ο Σερραίος χορωδός, παράγοντας της μουσικής μέχρι και τα μέσα της 10ετίας του 1950 αλλά και δεινός ορειβάτης Κλεάνθης Καράμπελιας. Γεννημένος την 29.9.1907 υπήρξε, ίσως, ο περισσότερο σημαντικός τενόρος της χορωδίας υπό τον Γιάννη Ουζούνη (Σέρρες 1906-Θεσ/νίκη 1977), μετέπειτα ΟΡΦΕΑ. Την εποχή του βωβού κινηματογράφου, κατά την προβολή της ταινίας, τραγουδούσε ως σολίστ ή με τη συνοδεία πιάνου, πίσω από την οθόνη, κατά τη συνήθεια της εποχής. Στη συνέχεια συμμετείχε στην ανδρική χορωδία του Ωδείου Σερρών ΟΡΦΕΥΣ (1934-40), ενώ μεταπολεμικά πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΣΕΡΡΩΝ (1945-55), με διευθυντή πάλι το Γ. Ουζούνη. •2 μήνες περίπου αργότερα φεύγουν από τη ζωή 2 ακόμα σημαντικοί όσο και αθόρυβοι παράγοντες της καλής μουσικής στις Σέρρες. Ο λόγος για τους Γιώργο Γέρμανλη (θάν.: 28.6.2007, ετών 66), εκπαιδευτικό, και Νικηφόρο (Νίκο) Βογινδρούκα (4.7.2007, ετών 62), ελεύθερο επαγγελματία, αγαπητούς φίλους και κατά καιρούς συνεργάτες του γράφοντος. Ο πρώτος διετέλεσε, εκτός των πολλών άλλων, τακτικός χορωδός της ΜΙΚΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΣΕΡΡΩΝ (1981-1990) υπό τον Χρήστο Σταματίου, με τον οποίο συνδεόταν με στενή φιλία, και της Εκκλησιαστικής Χορωδίας Σερρών υπό τον Γιάννη Βαγενά. Συνεχίζοντας την εθελούσια προσφορά του, πέρα από την ιδιότητά του ως τακτικού ιεροψάλτη στον ι.ν. των Αγίων θεοδώρων κ.α., τα τελευταία χρόνια εντάχθηκε στη Χορωδία Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής της Αδελφότητας Μικρασιατών Ν. Σερρών Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ υπό τον Δημήτριο Αρδανιώτη. Ο δεύτερος, επί πολλά χρόνια μέλος της φιλαρμονικής του Δήμου Σερρών, για την πρόοδο της οποίας δεν έπαυσε να πρωτοστατεί μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, υπήρξε ο κύριος συντελεστής της ανανεωμένης από το Δεκέμβρη του 2003 φιλαρμονικής υπό τον Γιάννη Αγγελάκη, φίλο και συνεργάτη του ακόμα από τη δεκαετία του 1960 και τις αξέχαστες συναυλίες του μοντέρνου, για την εποχή, συγκροτήματος των VIPS. Για την πολυετή προσφορά του στη μουσική, ο Δήμος Σερρών τον ετίμησε στις 28.4.2004. •Πριν τον τελειωμό του Απρίλη επισκέπτονται τις Σέρρες, εκτός από τα περιοδεύοντα -στων οποίων τη δράση δε θα επανέλθουμε- μουσικά σχήματα των Αθηνών ή του εξωτερικού, η CAMERATA POLYZOIDES (οργάνωση: Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών), ο Σταύρος Ξαρχάκος με την Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής (Δ.Ε.Π.Κ.Α.), ο Γιάννης Σπανός (ΟΡΦΕΑΣ) και περισσότερες των 15 ελληνικές και ξένες χορωδίες που συμμετέχουν στο 7ο Χορωδιακό Φεστιβάλ (ΤΕΧΝΗ). •Δεν παραλείπουμε να περιλάβουμε εδώ τη δική μας πιανίστα, με πολύχρονη παρουσία στην πόλη, Ελένη Μιχελή, και τη συναυλία της -δείγμα ποιοτικής απόδοσης- στον ΟΡΦΕΑ την 28η Απριλίου με τη συμμετοχή της Εύης Δελφινοπούλου, βιολί, και του συζύγου της Δημοσθένους Φωτιάδη, βιόλα, μελών της Κρατικής Ορχήστρας Θεσ/νίκης. Αντιγράφουμε τους συνθέτες με τη σειρά του προγράμματος: Mozart, Beethoven, Chopin, Schumann, Kreisler, Glinka, Brahms. •Ακολουθούν, την 20.5.2007, τα 10χρονα του Ωδείου ΤΣΑΪΚΟΦΣΚΙ -ίδρυση το 1997 ως Μουσική Σχολή και από το 2005 αναγνώριση ως ωδείου με την καλλιτεχνική διεύθυνση της δασκάλας πιάνου Ρίτας Βασιλειάδου- με μία συναυλία μαθητών και καθηγητών στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. •Στα μέσα του καλοκαιριού, ενός δραματικού καλοκαιριού με την πρωτοφανή οικολογική καταστροφή των πυρκαγιών πανελλήνια, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με πρόταση του διευθυντή της Βύρωνα Φιδετζή, πραγματοποιεί την προγραμματισμένη περιοδεία της στη Βόρεια Ελλάδα. Οι Σερραίοι χάνουν την καλή ευκαιρία να παρακολουθήσουν ζωντανά το κρατικό συγκρότημα, μιας και οι προτάσεις του Β.Φ. για εμφάνιση και στις Σέρρες (οργάνωση Δ.Ε.Π.Κ.Α.) ή στην Αμφίπολη (Φεστιβάλ του ομώνυμου Δήμου) δεν περιλήφθηκαν στο πρόγραμμα των θερινών πολιτιστικών εκδηλώσεων των δύο δήμων. Η συναυλία πραγματοποιείται, τελικά, στο πάρκο του Δημαρχείου Ροδολίβους με την ευθύνη του Δήμου το βράδυ της 27.7.2007. Αντιθέτως, την 26.8.2007, και εν μέσω των πολιτικών συγκεντρώσεων για τις εθνικές εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου, η Δ.Ε.Π.Κ.Α. του Δήμου Σερρών, σε συνεργασία με το Σύλλογο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών, αναγγέλλουν τη συναυλία του Λουκιανού Κελαηδόνη με την Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής, στο νέο ανοικτό θέατρο του Τ.Ε.Ι. Σερρών (εναρκτήρια εκδήλωση την 11.7.2007 με τον Πλούτο του Αριστοφάνη - Δ.Ε.Π.Κ.Α.) στις 26.8.2007, η οποία τελικά θα ματαιωθεί εξαιτίας του εθνικού πένθους για τις τραγικές καταστροφές των πυρκαγιών του πολύνεκρου δεκαήμερου 24.8 - 2.9.2007.

   

 

Εικόνες

 

 

 

18.3.2001, στον παλιό κινηματογράφο «Αστέρια». Το Μουσικό Σχολείο Σερρών ανεβάζει τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Γιάννη Μαρκόπουλου σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, λαϊκή λειτουργία σε δεκαοκτώ μέρη για ορχήστρα, τρεις τραγουδιστές (Κώστας Τσαλαπάτης, Μαρία Τάνη, Γιώργος Ματθαίου), αφηγήτρια (Μ. Τάνη) και μικτή χορωδία. Διευθυντής ο Χρήστος Μπούμπας.

 

 

Camerata Polyzoides 2001

 

 

Μικρό οργανικό σύνολο από σπουδαστές του ωδείου Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών στην αίθουσα του ιδρύματος τις παραμονές της εμφάνισής τους στην 5η Συνάντηση Νέων Σερραίων Μουσικών («Μουσικοί από τα θρανία»), που οργάνωσε ο γράφων στον «Ορφέα» την 16.2.2002. Εικονίζονται οι: Νίκος Μουρατίδης, κλαρινέτο, Περικλής Διαμαντίδης, δεύτερος από αριστερά στους όρθιους, Ειρήνη Κατσιαντώνη, πρώτο και δεύτερο βιολί αντίστοιχα, Στέλλα Μουστάκα, δεξιά, Αποστολία Πισπίλη, πρώτο και δεύτερο φλάουτο, Κατερίνα Τσομαρίδου, δεξιά, Χρήστος Γούναρης, πρώτο και δεύτερο βιολοντσέλο.

 

 

20.6.2002. Η Συμφωνική Ορχήστρα του Μουσικού Σχολείου Σερρών δίνει την πρώτη συναυλία της στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι.  Διευθυντής ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης, σολίστ ο Γιώργος Δεμερτζής, βιολί. Ακολουθούν 11 εμφανίσεις στις Σέρρες και μία στη Θεσσαλονίκη μέχρι την τελευταία συναυλία ακριβώς 4 χρόνια μετά, στις 17.6.2006.

 

 

100 χρόνια από την πρώτη φιλ/κή 2004

 

 

100 χρόνια από την ίδρυση της πρώτης φιλαρμονικής των Σερρών «Τερψιχόρη». Η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Σερρών δίνει συναυλία - αφιέρωμα. Διευθυντής ο Γιάννης Αγγελάκης. Αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου, 28.4.2004. Φωτογράφηση Φωτο Κλικ.

 

 

Βραδιά μουσικής jazz με τους Φάνη Ασβεστά, κιθάρα, Τάσο Χατζηνικολάου, σαξόφωνο, Σάκη Μουχταρίδη, κόντρα μπάσσο, Νίκο Έξαρχο, πιάνο, και Σωτήρη Λαδιά, κρουστά. Κείμενα, αφήγηση, προβολή: Γιώργος Αποστολίδης. Αίθουσα «Ορφέα», 14.12.2005.

 

 

100 χρόνια Ορφέα 2005

 

 

2006. Έτος W.A. Mozart. Το Μουσικό Σχολείο και ο Δήμος Σερρών οργανώνουν την επετειακή συναυλία.

 

 

1.3.2006, αμφιθέατρο Τ.Ε.Ι. Η Σερραϊκή Βυζαντινή Χορωδία «Ιωάσαφ ο Διονυσιάτης» οργανώνει Εκδήλωση Μνήμης για τα τρία χρόνια από την εκδημία του μητροπολίτη Μάξιμου Ξύδα. Παρουσιάστηκε η Εξόδιος Ακολουθία όπως διασώζεται στο Μέγα Ευχολόγιο με τη σύμπραξη της χορωδίας της Σχολής Β.Μ. του Συλλόγου Ιεροψαλτών Πιερίας «Ο Όσιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω». Διευθυντής ο Γιάννης Παπαχρόνης.

 

 

Συναυλία Μουσικής Δωματίου στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Σερρών την 21.10.2006. Πήραν μέρος οι Ευαγγελία Κουζώφ, Κωνσταντίνος Παυλάκος, βιολί, Κωνσταντίνος Κουζώφ, βιόλα, Ιωάννης Στέφος, βιολοντσέλο. Οργάνωση: Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών. Φωτογράφηση Παναγιώτη Τζούρη.

 

 

Το εσωτερικό του γραφείου όπου επί 20 χρόνια στεγαζόταν το Μουσικό Αρχείο του γράφοντος επί της Δημοσθένους Φλωριά 1. Φωτογράφηση του Δεκεμβρίου 2002. Το γραφείο - μουσικό στέκι αποτέλεσε τόπο συνάντησης των Σερραίων μουσικών αλλά και κέντρο αναζήτησης πληροφοριών και γνωριμίας με ερευνητές, τοπικούς ή ξένους, σπουδαστές, μελετητές, πανεπιστημιακούς κ.ά. Κύριο ενδιαφέρον, εκτός των άλλων, η ιστορική εξέλιξη της λόγιας μουσικής της πόλης των Σερρών και της ευρύτερης βορειοελλαδίτικης περιοχής. Χρησιμοποιήθηκε, ακόμα, ως χώρος στέγασης, συγκέντρωσης και δοκιμών της Μικτής Χορωδίας Σερρών (1981-90) και της Εκκλησιαστικής Χορωδίας Σερρών από την επανίδρυσή της το 1987. Από το 1995 παίρνει οριστική νομική υπόσταση ως Σύλλογος Φιλομούσων Σερρών «Χρήστος Σταματίου». Μέρος του αρχείου μεταφέρθηκε τον Απρίλιο του 2004 στη νέα διεύθυνση, σε ισόγειο κατάστημα της Ιουστινιανού 5. . Κατά τα τέλη του Ιουνίου του 2007 πραγματοποιείται και η οριστική τοποθέτηση του πρώτου μέρους του (100 φωτογραφίες) -δωρεά 1999- στον τρίτο όροφο του νεόδμητου κτηρίου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης των Σερρών για τη διαρκή έκθεση και διάθεσή του στη μελέτη και την έρευνα.

 

 

Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης επισκέπτεται συχνά την πόλη των Σερρών, με πρωτοβουλία του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών. Στις 20.1.2007 ο σύλλογος υποδέχεται την Κ.Ο.Θ. στην εναρκτήρια εκδήλωση για το γιορτασμό των 20 χρόνων από την ίδρυσή του. Παρουσιάζονται (αίθουσα εκδηλώσεων του Μουσικού Σχολείου) το Κοντσέρτο αρ. 2 για βιολί και ορχήστρα του Dmitri Shostakovich με σολίστα το Γιώργο Δεμερτζή και η Συμφωνία αρ. 2 του Sir Edward Elgar (το 2007 γιορτάστηκαν τα 150 χρόνια από τη γέννησή του). Διευθυντής ορχήστρας ο Christof Escher. Φωτογράφηση Παναγιώτη Τζούρη

 

 

Στις 2 Μαρτίου 2007 το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιουνίου Πανεπιστημίου, το Μουσικό Σχολείο και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Σερρών διοργανώνουν τις «Ιόνιες Μουσικές Διαδρομές» στις Σέρρες και στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου. Σύμφωνα με το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκαν: Στις 10 το πρωί εκπαιδευτική συναυλία του Ionian Brass Ensemble για τους μαθητές και τους καθηγητές του σχολείου, στις 4.00-8.00 το απόγευμα σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς μουσικής Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης και στις 8.30 το βράδυ συναυλία από το I. B. Ensemble για το κοινό, με δ/ντή τον Αναπληρωτή Καθηγητή Σωκράτη Άνθη (φωτογραφία), που ήταν ο επικεφαλής ομάδας καθηγητών του Ιονίου Πανεπιστημίου, ανάμεσα στους οποίους και η Σερραία Ζωή Διονυσίου, της οποίας και η φωτογράφιση, ως διοργανώτρια των σεμιναρίων.

 

 

Το χώρο Τέχνης και Λόγου της «Οικίας Παπαβασιλείου» (Γρ. Λαμπράκη 1) επέλεξε η Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης ( Δ.Ε.Π.Κ.Α., προετοιμασία, οργάνωση: Δήμητρα Τσεσμετζή - Μαραγκάκη) για να παρουσιάσει στις 16 Απριλίου 2007 τρεις νέους ταλαντούχους Σερραίους μουσικούς, απόφοιτους του Μουσικού Σχολείου, στη συναυλία τους με έργα Ελλήνων συνθετών, κυρίως του Μάνου Χατζιδάκι. Ο λόγος για τη Σάσα Αποστόλου, τραγούδι, πτυχιούχο ήδη και της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ., Νίκο Σταυλά, πιάνο, και Στέφανο Σεκέρογλου, βιολί. Πρόκειται για την πρώτη εκδήλωση μουσικής, και μάλιστα με εντυπωσιακή αποδοχή, στον παραπάνω χώρο από το Σεπτέμβρη του 2004, που παραχωρήθηκε επίσημα η χρήση από τους ιδιοκτήτες του Έφη Παπαβασιλείου-Νότα και Γρηγόρη Νότα στη Δ.Ε.Π.Κ.Α. Φωτογράφηση Φωτο Κλικ.

 

 

22.4.2007. Η Camerata Polyzoides δίνει συναυλία στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Σερρών (Μπεζεστένι). Συμμετείχαν, όπως εικονίζονται από αριστερά, οι: Χρήστος Πολυζωίδης, βιολί, βιόλα, Κατερίνα Σούρβαλη-Πολυζωίδου, πιάνο, Elisabeth Baich-Πολυζωίδου, βιολί, Δημήτρης Πολυζωίδης, βιολί, βιόλα, Martin Hornstein, βιολοντσέλο, και Γιάννα Πολυζωίδου, πιάνο, που δε διακρίνεται στη φωτογραφία. Οργάνωση: Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών, φωτογράφηση Παναγιώτη Τζούρη.

 

 

Τη Missa Brevis του Mozart είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι Σερραίοι το βράδυ της 25ης Απριλίου 2007 στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου, στο πλαίσιο των εντυπωσιακών συναυλιών - αφιερωμάτων του με έργα μεγάλων συνθετών της λόγιας μουσικής και της ανάδειξης - επαναφοράς στο προσκήνιο της ομορφιάς του κλασικού. Προηγήθηκε εκλαϊκευμένη μουσικοθεατρική και εικονογραφημένη αφήγηση βιογραφικών στοιχείων του συνθέτη με παράλληλη παρουσίαση έργων μουσικής Δωματίου από καθηγητές του σχολείου και μαθητές. Σολίστ οι Μαρία Τάνη, σοπράνο, που είχε την ιδέα, την επιλογή του έργου αλλά και την ευθύνη της οργάνωσης και προετοιμασίας, Μελίτα Τσαλουχίδου, άλτο. Διευθυντής της μαθητικής χορωδίας και της ορχήστρας -203 σπουδαστές επί σκηνής- ο Νίκος Χρυσοχόου, που έκανε και την ορχηστρική διασκευή, διδασκαλία χορωδίας οι Μ. Τάνη, Μ. Τσαλουχίδου και Θάνος Μαρκατόπουλος, προετοιμασία εγχόρδων ο Κώστας Κουζώφ. Φωτογράφηση Φωτο Κλικ

 

 

Οκτώβριος 2007. Κυκλοφορεί, και γίνεται αποδεκτή με συγκίνηση, η Συλλογή 9 έργων για πιάνο σε ηλεκτρονική μορφή από το αρχείο του γράφοντος του κορυφαίου Σερραίου συνθέτη Χρήστου Σταματίου, με τη συμπλήρωση των 10 χρόνων από το θάνατό του, όπως σημειώνεται στο εσώφυλλο του καλαίσθητου CD. Η πρωτοβουλία ανήκει εξ ολοκλήρου στη Φούλα Μαρωνίτου, Σερραία που ζει στη Θεσσαλονίκη, μέλος της περιώνυμης μικτής χορωδίας του ΟΡΦΕΑ κατά τη δεκαετία του 1950 και μαθήτρια πιάνου τού Χρ. Στ. Σημειώνουμε τα ευμενέστατα σχόλια των Σερραίων μουσικών, παραγόντων και φίλων της λόγιας μουσικής για την ευγενική προσφορά αλλά και την ιδιαίτερη ευαισθησία στην παρουσίαση των έργων της σολίστ Ειρήνης Μαύρου, διδάσκουσας στη Θεσσαλονίκη. Δεν παραλείπουμε να σημειώσουμε την ανιδιοτελή συμμετοχή τού επίσης Θεσσαλονικιού Κώστα Χουλιάρα, στο εργαστήριο του οποίου πραγματοποιήθηκε (17 Ιουλίου) η ηχογράφηση «για μη κερδοσκοπικούς λόγους αλλά να προσφερθεί στη Δ.Κ. Βιβλιοθήκη των Σερρών». Στα μέσα του Νοέμβρη, με την πρωτοβουλία του γράφοντος και την οικονομική συνδρομή φιλότεχνων Σερραίων, επανηχογραφήθηκαν νέα CD, τα περισσότερα από τα οποία διανεμήθηκαν δωρεάν σε καθηγητές πιάνου των μουσικομορφωτικών ιδρυμάτων της πόλης.

 Φωτογράφηση του Χρ. Στ. και τα 9 ηχογραφημένα έργα, βλ. στο τέλος του κειμένου μας «Χρονολόγιο Χρήστου Σταματίου»

     Η συνέχεια: Το βράδυ του Σαββάτου της 29ης Μαρτίου του 2008 ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών (συνδιοργάνωση: Νομαρχιακή Αυτοδοίκηση και Δήμος Σερρών) περιλαμβάνει στην αφιερωματική «Βραδιά Σταματίου», με εντυπωσιακή πανσερραϊκή λαϊκή συμμετοχή και μοναδική, ομολογουμένως, ανάδειξη της ποιοτικής μουσικής, 5 έργα από τη Συλλογή στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ι. Σερρών με την Ελίνα Γραμματοπούλου στο πιάνο. Προηγείται 20λεπτο εικονογραφημένο χρονολόγιο -κείμενο του γράφοντος, επεξεργασία Κατερίνας Γ. Αγγειοπλάστη- με παρουσιαστή το μαθηματικό Σάκη Ανδρικάκη, μαθητή πιάνου του Χρ. Στ. Ο ίδιος θα είναι και ο χορηγός του έντυπου Χρονολογίου - αφιερώματος στα 10 χρόνια από το θάνατο του Σερραίου συνθέτη, που συνοδεύει το πρόγραμμα της βραδιάς. Συμμετέχει 100μελής χορωδία του Μουσικού Σχολείου Σερρών με τα 4 σερριώτικα δημοτικά τραγούδια Η Παναγή, Η Μαυρομάτα, Η Γερακίνα και Η Κανακάρικη σε εναρμόνιση του Χρ. Στ. για μικτή χορωδία. Διεύθυνση: Μελίτα Τσαλουχίδου× προετοιμασία: Μελ. Τσαλουχίδου, Θάνος Μαρκατόπουλος, Μαρία Τάνη, Χρήστος Μπούμπας. Τέλος, η Χορωδία Αποφοίτων του Αμερικανικού Κολλεγίου «Ανατόλια» Θεσσαλονίκης με διευθυντή τη Μαίρη Κωνσταντινίδου, παρουσιάζει ημίωρο, περίπου, μικτό πρόγραμμα τιμώντας την εκδήλωση μνήμης στο Σερραίο δημιουργό, ο οποίος, όπως είναι γνωστό, δίδαξε στο κολλέγιο κατά την περίοδο 1945-50. Συνοδεία πιάνου η Θεανώ Φιγκιώρη.

 

 

 
29.3.2008. «Βραδιά Σταματίου». Ο Σάκης Ανδρικάκης στο εργοβιογραφικό εικονογραφημένο σημείωμα του Σερραίου συνθέτη. Φωτογράφηση Κατερίνας Γ. Αγγειοπλάστη.

 

 

 

 
29.3.2008. «Βραδιά Σταματίου». Η Χορωδία των Αποφοίτων του Αμερικανικού Κολλεγίου «Ανατόλια» Θεσσαλονίκης με τη Μαίρη Κωνσταντινίδου. Στο πιάνο η Θεανώ Φιγκιώρη. Φωτογράφηση Φωτο Κλικ. 

 

 

 

29.3.2008. «Βραδιά Σταματίου». Η χορωδία του Μουσικού Σχολείου Σερρών με τη Μελίτα Τσαλουχίδου. Στο πιάνο Ελίνα Γραμματοπούλου. Φωτογράφηση Φωτο Κλικ.


[1] Η βασική μας εργογραφία για όλα τα είδη της μουσικής, απ’ όπου και οι ειδήσεις της παρούσας συνοπτικής εισαγωγής πριν από το χρονολογικό πίνακα, εκτείνεται μέχρι τα τέλη του 20ού αι. Πέρα από την αυτονόητη ιστορική αναγκαιότητα του κειμένου ως συνδετικού κρίκου ανάμεσα στον 20ό και τον 21ο αιώνα, αξιομνημόνευτα γεγονότα για τη συνέχεια της ιστορίας της λόγιας και μόνο μουσικής στην πόλη των Σερρών, όπως οι γιορτασμοί δύο εκατονταετηρίδων κ.ά. μας παρακίνησαν για την καταγραφή του χρονολογίου των πρώτων χρόνων του νέου αιώνα. Γεγονός ξεχωριστής σημασίας, επίσης, θεωρούμε αυτό της ίδρυσης συμφωνικής ορχήστρας στο τοπικό Μουσικό Σχολείο, και κατ’ επέκταση στην πόλη, το 2002, υπό την εποπτεία του αρχιμουσικού Βύρωνα Φιδετζή και τη διεύθυνση του εκ Θεσσαλονίκης ανερχόμενου μαέστρου Βλαδίμηρου Συμεωνίδη, μετέπειτα (2006) αρχιμουσικού της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.

[2] Από τη δραστηριότητα του Μουσικού Σχολείου στην έντεχνη δημιουργία κατά τα τέλη του 20ού αι. επιλέγουμε την παρουσίαση του Μαγεμένου Αυλού του Mozart στις 23.5.1996 και τις 4 παραστάσεις του Βαφτιστικού του Θεόφραστου Σακελλαρίδη στις 25-26.5.1998 και 2-3.3.1999, όλες στην κατάμεστη από ένα ευρύτατο μικτό κοινό αίθουσα του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., παλιός «Ορφέας»). Από την ίδρυσή του το σχολείο συστεγαζόταν προσωρινά με το 4ο Λύκειο επί της Σινώπης 1. Στις 20.10.2000 έγιναν τα εγκαίνια του νέου κτηρίου (και σύντομη συναυλία), στο 1ο χιλιόμετρο της οδού προς το Νεοχώρι και δίπλα στο Τ.Ε.Ι. Σύμφωνα με τις κατά καιρούς αξιολογήσεις έγκυρων μουσικοπαιδαγωγών, πανεπιστημιακών κ.λπ. χαρακτηρίστηκε από τα 2-3 περισσότερο σημαντικά Μουσικά Σχολεία πανελλαδικά.

 

Αρχή Επικοινωνία Αρχική